Các loại tấn công Ransomware Email trong năm 2024

Ransomware email là một hình thức tấn công qua email, trong đó kẻ tấn công gửi email chứa phần mềm độc hại có khả năng mã hóa dữ liệu trên máy tính của nạn nhân. Sau khi dữ liệu bị khóa, kẻ tấn công yêu cầu tiền chuộc để giải mã và khôi phục quyền truy cập. Đây là mối đe dọa lớn đối với doanh nghiệp và cá nhân, yêu cầu biện pháp bảo vệ hiệu quả để ngăn chặn.

Tình hình Ransomeware Email năm 2024

Năm 2024 đã chứng kiến sự gia tăng mạnh mẽ và tinh vi của các cuộc tấn công Ransomware qua Email, đặc biệt là trong lĩnh vực bán lẻ tại Việt Nam. Bằng cách lợi dụng công nghệ của trí tuệ nhân tạo (AI), tin tặc có thể tạo ra những Email giả mạo tinh vi, mô phỏng chính xác phong cách và nội dung từ đồng nghiệp, nhà cung cấp hoặc bộ phận quản lý, khiến người nhận khó phân biệt thật giả. Những Email này thường yêu cầu nhân viên mở các tệp đính kèm hoặc truy cập vào các liên kết chứa mã độc, dẫn đến nguy cơ mất mát dữ liệu nghiêm trọng.

Theo một báo cáo từ Hiệp hội An ninh mạng Quốc tế, số vụ tấn công Ransomware qua Email trong nửa đầu năm 2024 đã tăng đến 50% so với cùng kỳ năm ngoái, gây thiệt hại hàng tỷ USD cho các doanh nghiệp. Một ví dụ điển hình là cuộc tấn công vào một chuỗi bán lẻ lớn tại Việt Nam, khi tin tặc giả danh bộ phận quản lý gửi Email yêu cầu nhân viên mở một tệp đính kèm “quan trọng.” Tin tưởng vào nguồn gửi, nhân viên đã mở tệp, dẫn đến việc hệ thống của chuỗi cửa hàng bị tê liệt trong nhiều ngày. Theo VietBao, cuộc tấn công này đã mã hóa gần 2,2 TB dữ liệu, đưa ngành bán lẻ trở thành một trong những lĩnh vực bị tấn công Ransomware nhiều nhất trong nửa đầu năm 2024. Những sự cố như vậy không chỉ gây tổn thất tài chính lớn mà còn ảnh hưởng xấu đến uy tín thương hiệu.

Xem thêm: Làm thế nào để phát hiện và phòng chống Ransomware Email kịp thời?

Phishing Ransomware

Phishing Ransomware là một trong những mối đe dọa mạng lớn nhất hiện nay, trong đó tin tặc giả mạo các nguồn tin cậy như ngân hàng hay đối tác để lừa người dùng mở tệp đính kèm hoặc nhấp vào liên kết độc hại. Nguy hiểm nhất của phishing ransomware là người dùng có thể vô tình mở tệp đính kèm hoặc nhấp vào liên kết độc hại, dẫn đến việc phần mềm độc hại ngay lập tức xâm nhập vào hệ thống, mã hóa dữ liệu và yêu cầu tiền chuộc để giải mã. Theo thống kê từ Ban Cơ yếu Chính phủ, trong nửa đầu năm 2024, tổng thiệt hại do ransomware đã lên tới 459,8 triệu USD, và dự báo con số này sẽ đạt kỷ lục mới trong năm nay. Những con số này phản ánh rõ rệt mức độ nguy hiểm và ảnh hưởng lớn mà Phishing Ransomware gây ra cho các tổ chức và cá nhân.

Locker Ransomware

Locker Ransomware là một loại phần mềm độc hại hoạt động bằng cách khóa toàn bộ thiết bị của nạn nhân, ngăn họ truy cập vào dữ liệu và ứng dụng. Khác với Crypto Malware, loại mã độc này không mã hóa dữ liệu mà thay vào đó khóa màn hình hoặc hệ thống, khiến thiết bị không thể sử dụng được cho đến khi nạn nhân trả tiền chuộc để mở khóa. Locker Ransomware lây lan qua các email chứa liên kết hoặc tệp đính kèm độc hại. Khi người dùng nhấp vào liên kết hoặc mở tệp đính kèm, mã độc sẽ nhanh chóng khóa thiết bị và yêu cầu tiền chuộc.

Theo báo cáo của UNIT 42 trong năm 2023, các cuộc tấn công ransomware đã gây thiệt hại hơn 20 tỷ USD trên toàn cầu, trong đó các ngành như y tế, tài chính và giáo dục là những mục tiêu chính, gây ra gián đoạn nghiêm trọng và tổn thất tài chính lớn​

5 loại Ransomware Email phổ biến

Crypto Malware

Crypto Malware là một loại ransomware phổ biến, thường được phát tán qua email chứa liên kết hoặc tệp đính kèm giả mạo. Khi người nhận nhấp vào liên kết hoặc mở tệp đính kèm, phần mềm độc hại này sẽ mã hóa dữ liệu trên thiết bị, khiến dữ liệu trở nên không thể truy cập nếu không có khóa giải mã. Điều đáng lo ngại nhất là khoản tiền chuộc mà tin tặc yêu cầu để giải mã dữ liệu thường rất lớn, và phần lớn được yêu cầu thanh toán bằng tiền điện tử, tạo điều kiện cho tội phạm mạng dễ dàng che giấu danh tính và trốn tránh sự phát hiện của cơ quan chức năng.

Theo báo cáo từ Trung tâm An toàn thông tin (ATTT) của VNPT, trong 6 tháng đầu năm 2024, Việt Nam đã lọt vào danh sách 10 quốc gia bị tấn công ransomware nhiều nhất trên thế giới. Một ví dụ điển hình là một doanh nghiệp bán lẻ bị tấn công bởi Crypto Malware khi tin tặc gửi email giả mạo từ bộ phận quản lý, yêu cầu nhân viên mở tệp đính kèm mang tên "Báo cáo doanh số tháng." Khi nhân viên mở tệp, Crypto Malware đã mã hóa toàn bộ dữ liệu của công ty, khiến họ buộc phải trả tiền chuộc để khôi phục quyền truy cập vào hệ thống.

Scareware

Scareware là một hình thức phần mềm độc hại đánh vào tâm lý sợ hãi của người dùng, thường thông qua các cảnh báo bảo mật giả mạo, khiến người dùng lo lắng rằng thiết bị của họ bị nhiễm virus hoặc có vấn đề nghiêm trọng. Những Email chứa Scareware thường có tiêu đề như “Thiết bị của bạn đã bị nhiễm virus” hoặc “Hệ thống của bạn đang gặp nguy hiểm,” gây ra sự hoang mang và thuyết phục người dùng tải về phần mềm giả mạo để “bảo vệ” thiết bị. Tuy nhiên, sau khi phần mềm này được tải và cài đặt, người dùng sẽ tiếp tục nhận các cảnh báo giả và bị yêu cầu trả tiền chuộc để “khắc phục” vấn đề không có thật.

Một ví dụ điển hình về Scareware là trường hợp xảy ra gần đây, khi một công ty ở Mỹ bị tấn công bởi phần mềm này. Nhân viên trong công ty nhận được Email giả mạo từ “phần mềm bảo mật,” yêu cầu tải phần mềm giả để khôi phục hệ thống bị “lỗi.” Sau khi cài đặt phần mềm, người dùng tiếp tục nhận các cảnh báo giả và bị yêu cầu trả tiền để giải quyết vấn đề không có thật, trong khi thực tế hệ thống không bị ảnh hưởng gì. (Nguồn: Ransomware .org)

Trojan Ransomware

Trojan Ransomware xâm nhập vào hệ thống qua các tệp đính kèm hoặc liên kết giả mạo, thường ngụy trang dưới dạng tài liệu hợp pháp để đánh lừa người dùng. Khi người dùng mở tệp, Trojan Ransomware âm thầm cài đặt mã độc vào hệ thống, thực hiện mã hóa dữ liệu và thậm chí mở đường cho các loại mã độc khác xâm nhập, gây hại sâu rộng hơn. Trojan Ransomware có khả năng đánh cắp thông tin nhạy cảm, lây lan nhanh chóng trong mạng nội bộ và hoạt động ngầm, khiến việc phát hiện và ngăn chặn trở nên khó khăn. Điều này đặc biệt nguy hiểm cho các doanh nghiệp có hệ thống mạng lớn, vì một khi đã xâm nhập, Trojan Ransomware có thể gây ra tổn thất lớn về dữ liệu và tài sản số.

Theo báo cáo của Sophos Threat 2024, Trojan Ransomware, bao gồm các loại phần mềm độc hại như AgentTesla, đã tăng mạnh trong năm 2023. Những dạng malware này không chỉ tấn công các hệ thống Windows mà còn mở rộng sang macOS và Linux, gây nguy hiểm cho mọi hệ điều hành. Ngoài ra, với sự phát triển của "Malware as a Service" (MaaS), các công cụ này dễ dàng được sử dụng rộng rãi, làm gia tăng nguy cơ đối với các doanh nghiệp và người dùng cá nhân

Trong giai đoạn cuối năm 2024, các cuộc tấn công Ransomware qua Email không chỉ gia tăng về tần suất mà còn trở nên tinh vi hơn nhờ các chiến thuật tấn công mới, nhằm tối đa hóa mức độ phá hoại và khó phát hiện. Dưới đây là ba chiến thuật phổ biến mà tội phạm mạng đang sử dụng, cùng với những hậu quả mà các tổ chức và cá nhân có thể phải đối mặt.

Tăng cường sự tinh vi trong các cuộc tấn công nhờ AI

Sự phát triển mạnh mẽ của trí tuệ nhân tạo (AI) đã tạo điều kiện cho tội phạm mạng xây dựng những Email giả mạo ngày càng tinh vi. Nhờ khả năng mô phỏng chính xác phong cách giao tiếp của các tổ chức đáng tin cậy như ngân hàng, đối tác kinh doanh hoặc đồng nghiệp trong công ty, AI giúp tin tặc tùy chỉnh ngôn ngữ, định dạng và nội dung Email một cách chi tiết, khiến chúng rất khó để phân biệt với thông điệp thật. Những Email này có thể vượt qua các hệ thống phòng chống phishing, tạo điều kiện cho người nhận vô tình mở tệp đính kèm hoặc nhấp vào liên kết độc hại, từ đó cho phép Ransomware xâm nhập vào hệ thống và mã hóa dữ liệu.

Hậu quả của những cuộc tấn công này không chỉ gây gián đoạn hoạt động mà còn dẫn đến việc mất mát dữ liệu quan trọng, đồng thời kéo theo những chi phí phục hồi tốn kém và mất thời gian. Tổ chức bị tấn công có thể phải chịu tổn thất lớn về doanh thu và uy tín nếu không có biện pháp phòng ngừa thích hợp.

Khai thác các lỗ hổng phần mềm và hệ thống chưa được vá

Một chiến thuật khác mà các tội phạm mạng ngày càng sử dụng là khai thác các lỗ hổng bảo mật chưa được vá trong phần mềm và hệ điều hành. Những lỗ hổng này trở thành điểm yếu, cho phép tội phạm mạng thực hiện các cuộc tấn công Ransomware thông qua Email giả mạo. Tin tặc gửi các Email có chứa liên kết hoặc tệp đính kèm độc hại, thường ngụy trang dưới dạng các tài liệu hợp pháp như báo cáo tài chính hoặc hợp đồng. Khi người nhận mở tệp hoặc nhấp vào liên kết, mã độc sẽ lợi dụng lỗ hổng này để tự động cài đặt Ransomware, mã hóa dữ liệu hoặc tạo ra một "backdoor" giúp tin tặc duy trì quyền truy cập vào hệ thống trong thời gian dài.

Theo báo cáo của Cục An toàn thông tin, Bộ Thông tin và Truyền thông năm 2024, các cuộc tấn công khai thác lỗ hổng bảo mật đã gây thiệt hại khoảng 1.026 nghìn tỷ USD trên toàn cầu, với thiệt hại tại Việt Nam ước tính từ 8.000 đến 10.000 tỷ đồng. Điều này cho thấy mức độ nghiêm trọng của các cuộc tấn công này và chi phí khắc phục lớn mà các tổ chức phải đối mặt.

Tấn công kết hợp Scareware và Crypto Malware để gia tăng tác động

Một chiến thuật ngày càng trở nên phổ biến và tinh vi hơn là kết hợp giữa Scareware và Crypto Malware trong cùng một cuộc tấn công. Trong chiến thuật này, tin tặc sử dụng Scareware để hiển thị các cảnh báo bảo mật giả mạo, khiến người dùng hoang mang và tin rằng hệ thống của họ đang bị đe dọa nghiêm trọng. Những Email này thường mang các tiêu đề như “Thiết bị của bạn đã bị nhiễm virus” hoặc “Hệ thống của bạn đang gặp nguy hiểm,” yêu cầu người nhận tải phần mềm bảo vệ giả mạo. Khi nạn nhân tải và cài đặt phần mềm này, Crypto Malware sẽ xâm nhập vào hệ thống, mã hóa dữ liệu và yêu cầu tiền chuộc để khôi phục quyền truy cập.

Chiến thuật này không chỉ gây thiệt hại tài chính cho nạn nhân mà còn khiến họ mất thời gian và công sức để xử lý các cảnh báo giả mạo. Nếu không có biện pháp phòng ngừa đúng đắn, người dùng có thể mất hoàn toàn dữ liệu hoặc phải trả một khoản tiền chuộc lớn để khôi phục hệ thống. Sự kết hợp này khiến nạn nhân gặp khó khăn trong việc nhận diện và phản ứng kịp thời, từ đó làm gia tăng mức độ nghiêm trọng của cuộc tấn công.

Cả ba chiến lược trên – sử dụng AI để tạo ra Email giả mạo, khai thác lỗ hổng bảo mật chưa vá và kết hợp Scareware với Crypto Malware – cho thấy sự tinh vi ngày càng tăng của các cuộc tấn công Ransomware. Để đối phó với những mối đe dọa này, các tổ chức cần tăng cường các biện pháp bảo mật, nâng cao nhận thức và chuẩn bị các kế hoạch ứng phó hiệu quả, giúp bảo vệ dữ liệu và hệ thống của mình khỏi các cuộc tấn công nguy hiểm.

Với sự gia tăng phức tạp của Ransomware Email vào cuối năm 2024, các chiến thuật tấn công như kết hợp phishing, khai thác lỗ hổng và Scareware đang gây khó khăn cho các phương pháp bảo vệ truyền thống. Những chiến lược đa dạng này giúp tin tặc dễ dàng vượt qua lớp bảo mật cơ bản, gây tổn thất nghiêm trọng về dữ liệu và gián đoạn hoạt động của doanh nghiệp. Trước thách thức này, Mail Inspector Platform (MIP) của VNETWORK mang đến một giải pháp bảo mật Email toàn diện, được thiết kế để bảo vệ trước các mối đe dọa từ Ransomware Email nhờ vào ba bộ lọc áp dụng các công nghệ tiên tiến.

1. SpamGuard - Chống lại Phishing Ransomware và Email giả mạo

SpamGUARD sử dụng công nghệ máy học (Machine Learning) và thuật toán Bayesian để phát hiện và chặn các email giả mạo, đặc biệt là những email được gửi từ địa chỉ giả danh đối tác hoặc đồng nghiệp. Phân tích sâu về xác suất của email giúp SpamGUARD ngăn chặn hiệu quả email chứa mã độc hoặc liên kết độc hại, từ đó bảo vệ doanh nghiệp khỏi phishing Ransomware – một trong những loại tấn công phổ biến nhất khi tin tặc sử dụng Email giả mạo để lừa nhân viên nhấp vào liên kết độc hại.

2. ReceiveGuard - Ngăn chặn Crypto Malware và Ransomware dạng Scareware

ReceiveGUARD đóng vai trò là lớp bảo vệ thứ hai, phân tích nội dung email chiều nhận trong môi trường ảo (Virtual Area). Với khả năng nhận diện các hành vi đáng ngờ thông qua công nghệ AI, ReceiveGUARD phát hiện các loại ransomware như Crypto Malware và Scareware, giúp ngăn chặn mã độc mã hóa dữ liệu ngay khi email được mở. Ngoài ra, công nghệ AI giúp kiểm tra các tiêu đề, IP, và URL chi tiết trong email, từ đó giảm thiểu các mối đe dọa tiềm ẩn từ các ransomware yêu cầu tiền chuộc thông qua các thông báo giả.

3. SendGuard - Ngăn chặn trojan ransomware và bảo vệ uy tín hệ thống

SendGuard giám sát các email chiều gửi, giúp ngăn chặn nguy cơ bị lợi dụng để phát tán Ransomware, như Trojan Ransomware. Nếu phát hiện bất kỳ hành vi bất thường nào từ máy chủ email, SendGUARD sẽ chặn các email độc hại trước khi chúng rời khỏi hệ thống, ngăn doanh nghiệp trở thành nguồn phát tán mã độc và tránh bị liệt vào danh sách đen (blacklist).

EG-Platform và bộ 3 bộ lọc tối ưu

Các công nghệ tối ưu khác giúp tăng cường bảo mật chống lại ransomware email

Ngoài ba bộ lọc bảo vệ chính, EG-Platform tích hợp thêm các công nghệ tối ưu nhằm nâng cao hiệu quả bảo mật trước các cuộc tấn công Ransomware ngày càng phức tạp:

• AI và Machine Learning phân tích hành vi: Với AI và Machine Learning, EG-Platform phân tích các hành vi bất thường trong email để phát hiện sớm những dấu hiệu khả nghi, ngăn chặn email giả mạo tinh vi ngay khi xuất hiện.

• Sandboxing – Kiểm tra thời gian thực: Các tệp đính kèm và liên kết được kiểm tra trong môi trường sandbox, ngăn chặn Ransomware phức tạp như Crypto Malware trước khi lây lan trong hệ thống.

• Threat Intelligence cập nhật liên tục: EG-Platform tích hợp với các hệ thốn Threat Intelligence toàn cầu để nhanh chóng phát hiện và ngăn chặn các phương thức tấn công mới nhất, từ đó chuẩn bị cho doanh nghiệp trước các cuộc tấn công tiềm ẩn.

• Xác thực đa yếu tố (MFA) và mã hóa: Đối với các email nhạy cảm, EG-Platform áp dụng MFA và mã hóa dữ liệu để đảm bảo email được bảo vệ trong suốt quá trình truyền tải, ngăn chặn rò rỉ thông tin và đảm bảo an toàn trước các cuộc tấn công nhắm vào dữ liệu doanh nghiệp.

EG-Platform cung cấp một hệ thống bảo mật toàn diện, được thiết kế đặc biệt để đối phó với các chiến thuật tấn công Ransomware hiện đại, giúp doanh nghiệp bảo vệ dữ liệu, uy tín, và duy trì hoạt động an toàn.

Trước tình hình Ransomware Email ngày càng tinh vi và khó lường trong năm 2024, Mail Inspector Platform từ VNETWORK mang đến một giải pháp toàn diện giúp doanh nghiệp bảo vệ hệ thống email khỏi các cuộc tấn công phức tạp nhất. Với ba bộ lọc bảo mật mạnh mẽ kết hợp các công nghệ tiên tiến như AI, sandboxing, và Threat Intelligence, MIP giúp ngăn chặn và phòng ngừa mọi góc độ của các mối đe dọa, đảm bảo hoạt động liên tục và an toàn cho doanh nghiệp.

Bảo vệ doanh nghiệp trước mối đe dọa ransomware chưa bao giờ quan trọng hơn thế. Đăng ký tư vấn miễn phí với các chuyên gia của VNETWORK để khám phá cách Mail Inspector Platform áp dụng và tăng cường an ninh cho hệ thống email của doanh nghiệp, đảm bảo hoạt động an toàn và ổn định.